ကမၻာ့အၾကီးဆံုးငါး
Whale Shark လို႔ေခၚတဲ့ ေ၀လငါးအႏြယ္၀င္ငါးမန္းေတြဟာ Rhincodon typus မ်ိဳးအုပ္စုေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ သူတို႔ဟာၿဖည္းၿဖည္းခ်င္း ေရြ႕လွ်ားတတ္တဲ့ အသားစားငါမန္းမ်ိဳးၿဖစ္ၿပီး သက္ရွိငါးမ်ိဳးစိတ္ေတြထဲမွာေတာ့ အၾကီးဆံုးပဲၿဖစ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ဟာ အရွည္အားၿဖင့္ ၁၂.၂ မီတာ ထိၾကီးထြားႏိုင္ၿပီး အေလးခ်ိန္အားၿဖင့္ ၁၃.၆တန္ ထိေလးႏိုင္တဲ့အေကာင္ေတြၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီငါးမန္းေတြကို ပူေႏြးတဲ့ေဒသေတြနဲ႔သမုဒၵယာအပူပိုင္းေတြမွာ ေတြ႔ရေလ့ရွိၿပီး သူတို႔ဟာ ပင္လယ္၀ေတြမွာေနေလ့ရွိတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ နီးပါေလာက္အသက္ရွင္ၾကတယ္။ ဒီမ်ိဳးစိတ္ေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀မီလီယံေလာက္ကတည္းက ရွိၾကတယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။
ဒီလိုထူးၿခားတဲ့ငါးမန္းေတြဟာ Genus Rhincodon ရဲ႕တစ္ခုတည္းေသာအုပ္စု၀င္ၿဖစ္ၿပီး Rhincodontidae အႏြယ္၀င္ေတြၿဖစ္ၾကပါတယ္။ (၁၉၈၄ မတိုင္ခင္က Rhindontes လို႔ေခၚၾကပါတယ္) သူ႔ရဲ႕အုပ္စုခြဲကေတာ့ Elasmobranchii ၿဖစ္ၿပီး Chondrichthyes အႏြယ္၀င္ေတြလည္း ၿဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီမ်ိဳးစိတ္ေတြကို ၁၈၂၈ ေအပရယ္မွာ ပထမဆံုးသတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္အာဖရိကမွ Table Bay ပင္လယ္မွာ ၄.၆မီတာ (၁၅.၁ေပ) ရွည္တဲ့မ်ိဳးစိတ္ကို မွိန္းနဲ႔ထိုးၿပီးရရွိခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္မွာေတာ့အဲဒီသတင္းကို Cape Town မွာရွိတဲ့ ေဒသဆိုင္ရာ ကင္းေထာက္အဖြဲ႔နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ military doctor Andrew Smith ကေဖာ္ၿပခဲ့ပါတယ္။ သူကဆက္လက္ၿပီး ၁၈၉၄ မွာမ်ိဳးစိတ္ေတြရဲ႕အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္ေတြကို ပံုႏွိပ္ေဖာ္ၿပခဲ့ပါတယ္။
Whale Sharkဆိုတာကေတာ့ ငါးနာမည္ေတြကဆင္းသက္လာတာၿဖစ္ၿပီး ဗီယက္နမ္ကေန ဆင္းသက္ လာတယ္လို႔ယူဆ ရပါတယ္။ ဒီေကာင္ေတြက ေ၀လငါးေလာက္ၾကီးတဲ့ငါးမန္းေတြၿဖစ္ၿပီး အသားကိုလဲ အလြန္ၾကိဳက္ပါတယ္။ ဒီေကာင့္ကိုေနာက္တစ္မ်ိဳး Ca Ong လို႔လည္းေခၚၿပီး Sir Fish လို႔ဘာသာၿပန္ရပါမယ္။
မက္ဆီကိုနဲ႔ လက္တင္အေမရိကမွာေတာ့ ေ၀လငါးမန္းေတြကို pez dama သို႔မဟုတ္ domino လို႔ေခၚၾကပါတယ္။သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ေပၚကအစက္အေၿပာက္ေတြကို တင္စားၿပီးေခၚၾကတာပါ။ Belize မွာေတာ့သူတို႔ကို Sapodilla Tomလို႔ေခၚၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ကို Belize သဲခံုေက်ာက္တန္းေတြမွာရွိတဲ့ Sapodilla Cayes အနီးမွာအၿမဲတေစေတြ႔ရလို႔ပါပဲ။ အာဖရိကမွာေတာ့ ေ၀လငါးမန္းေတြကို နတ္ဘုရားဆန္ဆန္တင္စားၾကပါတယ္။ Papa Shillingလို႔ေခၚၾကတယ္။ ဘုရားသခင္က ဒီငါးမန္းေတြကိုယ္ေပၚကို ေငြစေတြပစ္ခ်ခဲတယ္လို႔ယံုၾကည္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီငါးမန္းေတြကိုယ္ေပၚမွာ အစက္အေၿပာက္ေတြ ရွိတယ္လို႔ ယူဆထားၾကပါတယ္။ Madagascar မွာေတာ့ သူတို႔ကို ေဒသအတြင္းမွာ Many Stars လို႔ေခၚၾကပါတယ္။
အင္ဒိုနီးရွားမွာေတာ့ သူတို႔ကိုယ္ေပၚက ၾကယ္ေလးေတြကို အစြဲၿပဳၿပီး geger lintang လို႔ေခၚၾကတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ (ၾကယ္ေလးေတြၿပန္လာၿပီ) တဲ့။ ေ၀လငါးမန္းေတြဟာ သီးၿခားအသားစား အေကာင္ေတြၿဖစ္ပါတယ္။ ငါးမန္းထဲမွာရွားပါတဲ့ မ်ိဳးစိတ္ ၃ခု ထဲကတစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ႏွစ္ေကာင္ကေတာ့ basking shark နဲ႔ megamouth shark တို႔ၿဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ တစ္ၿခားေက်ာရိုးရွိအေကာင္ေတြ ၾကီးမားတဲ့ေရညွိေတြ ေရေမွာ္ပင္ေတြ ေသးငယ္တဲ့ပင္လယ္ခရုေတြ တစ္ၿခားအေကာင္မ်ိဳးစံုကိုစားသံုးၾကပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕အတန္းေပါင္းမ်ားစြာ ပါတဲ့သြားေတြက အစာစားဖို႔ အေထာက္အကူေပးပါတယ္။ ေ၀လငါးမန္း နဲ႔စာရင္ေတာ့အၿခားေကာင္ေတြကအလြန္ပဲအရြယ္ေသးငယ္ၾကပါတယ္ ။
အမွန္တကယ္ေတာ့ဒီေကာင္ေတြက ေရေတြကို သူတို႔ရဲ႕ပါးစပ္အၿပည့္နဲ႕ စုပ္ယူၿပီး ၿပည့္ေတာ့မွ ေရေတြကိုၿပန္ လည္မႈတ္ထုတ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ပါးစပ္အဖြင့္နဲ႔ အပိတ္ၾကားမွာ အလြန္ေသးငယ္ တဲ့အေကာင္ ငယ္ေလးေတြဟာ ဒီေကာင္ေတြရဲ႕သြားၾကား သြားဖံုးၾကားေတြမွာ ပိတ္မိသြားတတ္ၾကပါတယ္။
သူတို႔ပါးစပ္ထဲမွာ ပိတ္မိတဲ့အရာ ဘာပဲၿဖစ္ၿဖစ္ဒီေကာင္ေတြက ၀ါးမ်ိဳတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုဇကာသဖြယ္ ၿဖစ္ေနတဲ့သြားေတြက စိထားတဲ့အခါမွာ အေကာင္ေတြက ိုလြတ္မထြက္သြားေအာင္ ေထာင္ေခ်ာက္သဖြယ္ၿဖစ္ၿပီး ေရေတြကိုေတာ့အၿပင္ကိုထြက္သြားေစပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သြားၾကားေတြမွာ ၂ မွ ၃ မီလီမီတာေလာက္က်ယ္လို႔ပါပဲ။
သူတို႔ဟာတစ္ခါတစ္ေလ လူေတြလိုေခ်ာင္းဆိုးပါတယ္။ ဒါဟာ စားၾကြင္းစားက်န္ေတြကို ရွင္းထုတ္တယ္လို႔ယူဆရပါတယ္။ ဒီေကာင္ေတြဟာ belizean ေက်ာက္စြယ္အငူတန္းေတြနဲ႔ ေက်ာက္ေဆာင္ၾကားေတြမွာ စုစည္းေနတတ္ၾကပါတယ္။သူတို႔အုပ္စုလိုက္အစာအၿဖစ္ ၾကီးမာတဲ့ခရုၾကီးေတြကို စားသံုးၾကပါတယ္။ ဒီအလြန္ၾကီးမားတဲ့ ခရုေတြဟာ လၿပည့္ေန႔တုိင္း March နဲ႔ September ၾကားမွာအလြန္ပဲေပါမ်ားၾကပါတယ္။
